|
ANGUS (ABERDEN) SIĞIRI
 
Anavatanı
İskoçya'dır. 1800 lü yıllarda boynuzsuz angus " doddies " olarak
anılırken; Hugh Watson angus birliğini kurmuştur. Günümüzde 3
çeşit angus birliği bilinmektedir. 1893 de " Aberdeen - Angus
Associotion " ; 1967 de " İrish Angus Cattle Society " ; 1883 de
ABD Chigago'da ki " Aberden Angus Birliği" dir.
17 mayıs 1873 yılında
George Grant adında bir yetiştirici 4 adet angus boğayı Victoria
/ Kansas'a götürür. Shorthon ve
Longhorn ile melezleştirir. Bu
melezlerden istenilen verim elde edilemediği için daha sonra
angus dişilerini ithal ederek saf kan angus yetiştirmeye
başlanır.
1885'de siyah ve kırmızı
anguslar ABD'de ırk ayrımı yapılırken, İngiltere ve Kanada'da böyle bir
ayrım yapılmaz. 2005 yılı resmi kayıtlarına
göre Avrupa'da 324.266 adet siyah angus bulunmaktadır. Bunun
sebebi Avrupa'nın gözde etçi ırklarından biri olmasıdır.
Angus ırkını önemli kılan en önemli özellik etinin
kalitesidir. Amerika birleşik devletlerinde etçi sığır ırklarının çoğunluğunu
angus sığırları oluşturmaktadır. Çünkü diğer etçi ırklarına göre angus ırkı daha
kaliteli et üretimine olanak verir. Angus etinin tercih edilmesindeki en önemli
özellik et yağ oranının düşük olmasıdır. Diğer ırklarda yağ oranı %35-36 lara
kadar varırken angus etinde bu oran %6-7 civarındadır. Angus etinde mermerleşme
(yağın kas lifleri arasındaki dağılımı ) mükemmeldir.
Angus ırkının diğer ırklara göre tercih edilmesinin
sebepleri arasında şunları sayabiliriz;
- Et kalitesi: Angus eti mermerleşme
oranı, et rengi, kokusu, tekstürü, lezzeti ile tüm dünyada tüketiciler
tarafından tercih edilen bir ettir.
- Boynuzsuz oluşu: Angus
ırkında erkek ve dişiler boynuzsuzdur. Boynuzsuzluk boynuzluluğa baskındır. Bu
yüzden hayvanlar arasında boynuz yaralanmaları olmamaktadır.
- Erken yaşta ergenliğe
ulaşmaları: Angus ırkının dişileri çok erken yaşta ergenliğe ulaşırlar bu
sayede erken dönemde yavru alınabilme özelliğine sahiptir.
- Canlı ağırlık artış oranı
yüksektir: Angusların günlük canlı ağırlık artışları 1,4-1,7kg
olabilmektedir. Yediği yemi en ekonomik bir şekilde ve en kalite bir şekilde ete
çeviren ırk olma özelliği taşımaktadır.
- Soğuğa ve sıcağa dayanıklı ender
ırklardan birisidir: Anguslar kışın -30 derecede yazın ise +30 derecede
fevkalade gelişebiliyorlar. Çevre koşullarına uyumları çok iyidir.
- İleri yaşta bile damızlık olarak
kullanılabilme: Angus sığırları ileri yaşta bile üstün kalitede buzağı verme
özelliğine sahiptir. Bu özelliği ile yaşlı angus inekleri bile damızlık olarak
kullanılabilmekte ve bu özelliği yetiştiricilere büyük katkı sağlamaktadır.
- Kolay doğum yapabilmesi: Angus ırkı
kolay doğum yapabilme özelliğine sahip ender ırklardan birisidir. Başın küçük
olması kolay doğum yapmasında çok büyük etkendir.
Angus ırkı genetik olarak "
Hydrocephalus " hastalığı ve " Karaciğer yağlanmasına "
meyillidir. Karaciğer yağlanması vakaları, ileri seviyelerde
bazen ölümcül olabilmektedir. Bu özelliğini genetik olarak
aktarabilir. Yapılan DNA testleri ile bu durum boğanın pedigrisinde belirtilir.
Görünüm
Özellikleri:
- Renkleri Siyah ve kırmızı'dır.
- Doğuştan Erkek ve dişileri
boynuzsuzdur. Ayrıca bu özellik boynuzlu ırklarla melezlemelerde
baskınlığını korur.
- Düzgün meme yapılıdır.
- Uzun ömürlüdür.
- Döl verimi yüksektir.
- Kolay doğum özelliği.
- Annelik içgüdüsü yüksektir.
- Sakin yapılı fakat insana çekingen
davranır.
- Zor hava şartlarına dayanıklıdır.
Verim
Özellikleri:
- Cidago yüksekliği: Erkek: 140 - 145 cm
; Dişiler: 132 - 140 cm
- Canlı ağırlık: Erkek: 1000 - 1100 kg ;
Dişiler: 650 - 700 kg
- Buzağı doğum ağırlığı: 39 kg
- Angus eti 1978 de " Certified Angus
Beef " markası olarak tescillenmiştir.
* Angus ırkı uzun ve büyük
meraları olan besiciler için değerli bir et ırkı olmasına rağmen;
Türkiye'de sığır etinin ayrımın yapılamamasından dolayı diğer sığır
etleri değerinde işlenmekte, üreticiye ayrıca bir ekonomik kazanç
sağlamamaktadır.
** Angus gibi et ırklarının süt
verimlerinin düşük oluşundan dolayı hem etinden hem sütünden
yararlanmak isteyen üreticiler açısından önerilmeyecek bir ırktır.
DERLEYEN:
Vet. Hek. Hayri YENİYURT ;
Vet. Hek. Hüseyin DEMİRTAŞ
|
Yerli Sığır Irkları