|
EPIZOOTİK
HEMOROJİK HASTALIK
(EHD
-EPIZOOTIC HEMORRHAGIC DISEASE - GEYİK HASTALIĞI)
Daha çok geyiklerin bir
hastalığı olup, tüm ruminantlarda görülebilir. Etkeni virüstür(orbivirus).
Bulaşma sineklerle olur
(Culicoides). Doğrudan bulaşma söz konusu değildir.
EHD Mavi
Dil hastalığıyla ve
Japonya 'da, Kore'de görülen İbaraki hastalığıyla aynı
gruptadır. İbaraki hastalığı adı geçen virüsün bir serotipidir.
Orbiviruslerden EHD virüsünün on serotipi bulunmakla birlikte,
genellikle görülen iki serotiptir.
(EHDV-1 - EHDV-2)
EHD
her yerde görülebilir. Coğrafi olarak yaygındır. Sıcak, tropik,
subtropik yerlerde görülme sıklığı yüksektir.Hastalıkta bulaşma
oranı sığırlarda %5, ölüm oranı %10 civarındadır. EHD ateş,
iştahsızlık ve yutkunma güçlüğü ile başlar. Ağız, dil, yutak,
gırtlak ve yemek borusunda kanamalar, kanlı ishal, hızla
zayıflama, dengesizlik, yüz, dil, boyun ve gözde şişlikler,
topallık, zor nefes alma gibi belirtilerle kendini gösterir.
Aspirasyon pneumonisi şekillenebilir. Ağızdan akan salyada,
ülser ve erozyonlar dolayısıyla, kan görülür.
Sığırlarda subklinik ve seropozitif vakalar da görülebilir.
Gebelerde gebeliğin 70.-120. günlerinde fetusun rezorbsiyonu ya
da hidrosefali görülür. Hastalık insana
bulaşmaz. Aşısı ve tedavisi yoktur. Aşı çalışmaları
sürdürülmektedir. (Japonya'da canlı ibaraki aşısı)
Kesin
teşhis virüs izolasyonu, PCR (RT-PCR) ve serolojik testlerle
konulur. Hastalığın kuluçka süresi ile ilgili çok kesin bilgi
mevcut değildir. Virüse en etkili dezenfektanınasetik asit olduğu
bildirilmektedir. Bununla beraber sodyum hidroksit,
glutaraldehit, sodyum hipoklorit gibi dezenfektanların da etkili
olduğu saptanmıştır. Hastalıkla mücadele vektör kontrolü ile
yapılır. Yani sineklerle
mücadele hastalığı
önlemenin tek yoludur.
Hasta
sığırlarda ölüm nadiren vuku bulur. Genellikle birkaç hafta
içinde iyileşirler. Ancak; topallık hayvanlarda kalıcı hasar
bırakabilir. İkincil enfeksiyonlar için geniş spektrumlu
antibiyotik kullanılabilir.
Zorunlu olarak kesilen sığırlarda ya da otopside midede (abomasum)
ödem ve kanamalar görülür. Akciğerlerde aspirasyon pneumonisi
belirtileri görme ihtimali yüksektir.
DERLEYEN:
Vet. Hek. Hayri
YENİYURT
KAYNAK:
EğeVet
|
