|
ETLİK PİLİÇ YETİŞTİRİCİLİĞİ
Günlük civcivler
kümese konur. 7–8 hafta beslenir, kesim çağına gelir; kesilip pazarlanır. Bu
sürede 1,8–2 kg canlı ağırlığa ulaşan piliçler, 1300–1400 gram temizlenmiş
ağırlığa (karkas) ulaşırlar.
Neden etlik
piliç?
Ucuza mal olur. Bir
kümeste yılda 4–5 dönem piliç yetiştirilebilir. Piliç etinin yağı azdır,
proteince zengindir, lezzetlidir. Sindirimi çok kolay olup her yaş da ki
insanlar tavuk eti ürünlerini severek yiyebilir.
İki türlü üretim
vardır:
1. Doldur-Boşalt
yöntemi:
Dünyada
en çok
uygulanan
yöntemdir. Kümesin kapasitesi kadar
etlik
civciv kümese konur, pazarlama
büyüklüğüne
kadar beslenir, sonra tümü elden
çıkarılır.
Yeniden doldurmak için arada zaman
bırakılabilir. Bu aralıkta yeni gelecek civcivler
için kümes
temizlenip, badana yapılır, kullanılan
araç ve
gereçler dezenfekte edilir.
2. Sürekli
Ardışık Büyütme Yöntemi:
Aynı
anda, değişik yaşlarda civciv ve piliçleri bulundurma şeklidir. İşletmede her
zaman kesime hazır piliç bulunur. Bir parti piliç kesime gidince, onun yerine
hemen bir parti civciv getirilir. Hastalık ihtimali fazla olduğu için tercih
edilmeyen bir yöntemdir. Etlik civciv ve piliç yetiştirilmesi için kümes içinde
sıcaklık, havalandırma, aydınlatma rutubete ve sıklığa dikkat edilmelidir.
Sıcaklık:
Kümesin
ısısı ya bütün kümes ısıtılarak sağlanır ya da da büyütme sistemi ve perde
sistemi ile alan daraltılarak sağlanır. Kümes sıcaklığı ilk hafta 26oC,
daha sonraki haftalarda ortalama 1oC
düşürülerek 8. haftada 18oC’ye
kadar iner.
Havalandırma:
Kümeste yeterli
oksijen olmalı, karbondioksit, amonyak uzaklaştırılmalıdır. Temiz hava girerken
civcivler asla üşütülmemelidir. Bu iş kapalı kümeslerde havalandırma bacaları,
hava giriş çıkış delikleri ile yapılır ya da vantilatörlerden yararlanılır.
Aydınlatma:
Aydınlatma,
büyümeye yardımcı olur. Kümes penceresiz, kapalı sistemli ise ilk 5 günde
tabanda m2
ye 2,5 watt
ışık şiddeti, daha sonra m2
ye 1,5 watt
yeterli olmaktadır. Pencereli kümeslerde m2
ye 1,5 watt
ışık yeterlidir, yalnızca karanlık saatlerde aydınlatma yapılır. Geceleyin 1
saat ışık söndürülür. Bu da ani elektrik kesintilerinde civcivlerin
yığılmalarına karşı alışmaları için uygulanır. Gündüz gün ışığından, gece ise
suni aydınlatmadan yararlanılır. Değişik aydınlatma süreleri uygulanabilir.
Aydınlatma programı yetiştiricinin uygulamasına göre değişir.
Günlük aydınlatma
süresi 16 saat veya 23 saat olabilir. Bundan başka 2 saat karanlık, 1 saat
aydınlatma gibi kesintili aydınlatmada yapılabilir.
Rutubet:
Kümeste
rutubetin %60 olması yeterlidir. Kuru havada tozuşma olur. O zaman duvarlara su
püskürtülebilir. Hayvanların altının ıslak olmamasına dikkat edilmelidir.
Sıklık:
Kalabalık
kümeslerde gelişme yavaşlar, ölümler artar, hayvanlar birbirlerini gagalar; m2’ye
15–18 adet piliç konur.
Etlik Piliçlerin
Beslenmesi:
Etlik
piliçler fazla yem tüketirler. O yüzden çabucak gelişirler. Hayvan büyüdükçe
kazanacağı canlı ağırlığa göre yem tüketimi de artacaktır. Onun için, en kısa
sürede en hızlı büyüme sağlanır. Çevrenin ısısı yem ve su tüketimini
etkilemektedir. Kümeste ısı düşerse, yem tüketimi artar, su tüketimi azalır. Isı
artarsa yem tüketimi azalır, su tüketimi fazlalaşır. En iyisi kümes sıcaklığının
14–26 dereceler arasında; ortalama 20–22 derece olmasıdır. Etlik piliçlerin
enerji ihtiyacı fazladır. Civciv kümese alınır alınmaz ilk 4 saatte % 5-10’ luk şekerli su
verilir.
Etlik civciv ve piliçlerin enerji ihtiyacını karşılamak için yemlerine
mısır, arpa, buğday gibi hububat katılır. Bunun yanı sıra bitkisel yağlardan da
yararlanılabilir. Protein ihtiyacını karşılamak için ise soya küspesi, ayçiçeği
tohumu küspesi, pamuk tohumu küspesi ve balık unu, kan unu, et-kemik unu
katılmaktadır. İçme sularına uygun vitaminler katılabilir. Hayvanlara
civciv döneminde
% 22 protein,
3100
Metabolik Enerjili Yem,
piliç
döneminde
ise %
20 protein, 3000 Metabolik Enerji
içeren
yem
yedirilir. Vitaminler ve mineral maddelerde rasyona katılmalıdır. Her dönemde
civciv ve pilice farklı yem yedirilmektedir. Yem Fabrikaları bu yemleri
hayvanların ihtiyaçlarına ve dönemlerine göre hazırlamaktadır. Su da, beslenmede
önemli bir yer tutar. Temiz ve mikropsuz olmalıdır. Eğer şüphemiz varsa,
klorlayabiliriz. Bunun için çamaşır suyu kullanılmaktadır. 1 litre suya 4–7 gram
çamaşır suyu konur. Bu karışım içme suyunun her litresine 7,5 gram hesabıyla
eklenir. Yani 100 litrelik bir depoya 750 gram sulandırılmış çamaşır suyu
karışımı eklenir.
Pazarlama:
Etlik
piliçler 7–8 haftalık olunca canlı olarak ya da kesilip temizlenerek satılır.
Kesimden 8–12 saat öncesi yem, 2 saat önce de su verilmemelidir.
DERLEYEN:
Vet. Hek. Hüseyin DEMİRTAŞ
KAYNAK: Nihal CANITEZ - Samsun Tarım il
müdürlüğü |
