|
KAZLARDAN ELDE EDİLEN ÜRÜNLER
Tüy
Kazlardan elde edilen en önemli ürünlerden birisi tüydür. Kazlar
kesilip yolunduktan sonra özellikle göğüs tüyleri özel şampuanlarla
yıkandıktan sonra kurutulup temizlenirler ve kullanıma hazır hale
getirilirler. Kaz tüyü hijyenik, yıkanabilir ve terletmeyen bir
dolgu maddesidir. Bu nedenle kaz tüyleri yastık ve yorgan yapımında,
koltuk üretiminde, okçulukta, boya sanayinde ve olta iğnesi
yapımında kullanılabilir. Yün, elyaf ve pamuğa göre daha pahalı
olmasına rağmen kullanım ömrü daha uzun olması nedeniyle daha
ekonomiktir. Bazı kaz ırkları yumuşak tüy elde etmek için
yetiştirilmektedir. Emden kaz ırkında bulunan beyaz tüyler diğer kaz
ırklarına göre daha değerlidir. Yaşlı kazlardaki yumuşak tüy verimi
daha fazladır. Kazların tüy verimi yaklaşık 200–250 gr/yıldır.
Karaciğer
üretimi
Kaz yetiştiriciliğinin en önemli ürünlerinden birisi de
karaciğerleridir. Karaciğer üretimi başta Fransa olmak üzere dünyada
birçok ülkede yaygın olarak yapılmaktadır. Avrupa ülkelerinin
birçoğunda içki sofralarının vazgeçilmez mezesi olan kaz karaciğeri
lezzetlidir ve oldukça yüksek fiyatlardan pazarlanmaktadır. Normalde
100–150 g ağırlığında olan karaciğeri özel zorlamalı besleme
yöntemleriyle 500–900 grama kadar çıkarılabilmektedir. Kaz
karaciğeri besisi, klasik olarak zorlamalı besi ile yapılmaktadır.
Bunun yanında alternatif karaciğer büyütme programları da
uygulanmaktadır. Kazların beyin kabuğuna ve hipotalamusa çok düşük
voltajda elektrik uyarıları vererek karaciğer büyütmesi sağlanmış,
ancak sonuçlar zorlamalı beside olduğu kadar tatminkâr olmamıştır.
Diğer karaciğer büyütme metodu ise yağca zengin yemlerle serbest
yemlemedir. Bu da ağırlık bakımından zorlamalı besleme kadar olmasa
da sağlıklı bir karaciğer besisidir.
Kaz
eti
Kaz eti lezzetli bir ettir. Kızartıldığında ağızda parçalanabilen
altın rengindeki derisi ile çok nefis bir ziyafet yemeği oluşturur.
Kaz etinin her kilogramında tavuk etinden çok daha fazla enerji
vardır. Çünkü kazların değerlendirilebilen kısımlarında iki katı
daha fazla yağ bulunmaktadır. Kazlar et için beslendiklerinde
şaşırtıcı bir canlı ağırlığa ulaşırlar ve bu konuda diğer kanatlı
türlerine göre daha iyidirler.
Yumurta
Yumurta verimi yılın erken dönemlerin de başlar. Irklarına göre
değişmekle birlikte bir sezonda (yaklaşık 130 gün) 15–60 yumurta
verebilirler. Bazı Çin, Roman ve Toulouse ırkları bu sayıdan daha
fazla verebilirler. Dişi kazlar, 8–10 yaşına kadar verimli bir
yumurta üreticileridir. Fakat yumurta verimi ilk yıllarda, sonraki
yıllara göre daha fazladır. Yumurtaları tavuk yumurtalarına nazaran
oldukça büyüktür ve birçok kimse bunları sadece yemek için kullanır.
Kümes hayvanlarındaki en ağır yumurtalar elde edilir ve ağırlıkları
yaklaşık olarak 150–200 gram civarındadır.
DERLEYEN:
Vet. Hek. Hüseyin DEMİRTAŞ
KAYNAK :
Tarım ve Köy işleri Bakanlığı Yayınları
|
