MISIR SİLAJI ve SİLAJ YAPIMI

   Yeşil yemlerin turşulaştırılmasına SİLAJ denir.Yeşil ve suca zengin yemlerin iyice sıkıştırılarak ve üzeri örtülerek havasız bir ortamda muhafaza edilmesi sonucu silaj elde edilir.

 Neden mısır silajı?

   Mısır silajı diğer silaj çeşitlerine göre daha kolay yapılabildiği için, ilk defa silaj yapacak olanlara mısır silajı tavsiye edilir. Silaj için çok uygun bir bitki olan mısır bitkisi aynı zamanda karbonhidratlarca zengin olduğundan iyi bir besindir.

 Silaj yeri nasıl hazırlanmalıdır?

   Çok çeşitli silo tipi olmakla beraber az miktarda silaj yapılacaksa, yapım kolaylığı ve ucuzluğu nedeniyle, toprak üstünde, plastik örtülerle yapılan silaj tavsiye edilir. Bu amaçla ahıra yakın, ancak su kaynaklarından uzak (suların kirlenmemesi için), sert zeminli ve hafif meyilli (% 1-2) bir yere 3-4 metre genişliğinde ve mevcut silaj miktarına göre 5-15 metre uzunluğunda bir yer seçilir. Bu yer temizlendikten sonra üzerine 10-15 cm. kalınlıkta sap veya saman serilir. Ancak zemine kesinlikle plastik örtü serilmemelidir. Ayrıca 6 metre genişlikte ve yeteri kadar uzunlukta plastik örtü malzemesi de hazır bulundurulmalıdır.

 Silajlık mısır nasıl olmalıdır?

   Silaj yapılacak mısır mutlaka mibzerle sıraya ekilmelidir. Sıra üzeri mesafe dar tutularak bitki sayısı arttırılmalıdır. Mısır ekiminden 90-100 gün sonra daneleri hamur olma dönemindeyken silaj makinesi ile biçilmelidir. Danelere parmakla basıldığında süt çıkması gerekir. Mısır bu dönemde tarlada nem oranı % 75-80 kadardır. Silaj yerinde nem oranı %70'i geç memelidir. Aradaki % 10'luk nem kaybı mısırın biçilip taşınması sırasında kendiliğinden meydana gelir.

 Silaj yapımında gerekli alet ve makineler nelerdir?

   Silaj makinesi , mısır silajı yapmak için özel olarak yapılmış makinelerdir. En uygun olarak kullanılan silaj makinesi traktörün arkasına 3 nokta bağlantı düzeni ile bağlanan , hareketini traktörün kuyruk milinden alan tiplerdir. Silaj makinesinin arkasına ise çift akslı (4 tekerlekli) ve kenarları ilavelerle yükseltilmiş römork takılır. Römork çeki oku ile silaj makinesinin arkasına takıldığından tarlada çalışma sırasında dolan römorkun çıkartılıp yerine boş römorkun takılabilmesi için römorkun çift akslı olması kolaylık sağlar. Römork dolduktan sonra boş olan yedek römorkla değiştirilip biçime devam edileceğinden 2 römork ve 3 traktörün silaj yapılırken hazır bulundurulması da işlerin aksamaması için önemlidir.

 Silaj nasıl yapılır?

   Silaj makinesiyle hasat edilen mısır, bekletilmeden römorklarla getirilerek hazırlanan bu yere 25 cm. kalınlıkta ince tabaka halinde serilir. Koçanlı mısır silajı yapılıyorsa katkı maddesine gerek yoktur. Şayet koçansız mısır silajı yapılıyorsa 1 ton için 40-50 kg. buğday veya arpa kırması eşit şekilde serpilir. Ayrıca 1 ton silaj için 5 kg. tuz serpilmesi gereklidir. (Bunların katılmaması durumunda silajın olgunlaşması gecikir)

   Sonra ağır bir traktörle üzerine çıkılarak, ileri-geri yavaş yavaş gidilerek içinde hava kalmayacak şekilde iyice sıkıştırılır. Her kat serildikten sonra aynı şekilde tuz serpilerek traktörle sıkıştırılır. Bu şekilde sıkıştırılan mısır basılının yüksekliği 1 metreyi geçmemelidir. (Küçük silaj yığınları için geçerlidir.)

   Silajın en üst kısmına kubbemsi bir şekil verilerek üzeri plastik örtü ile örtülür. Kapatma işlemi herhangi bir nedenle ertesi güne kalacaksa silajın üzeri geçici olarak örtülür. Plastik örtünün etekleri hava sızmaması için bastırılır ve üzerine 15-20 cm kalınlığında ufalanmış toprak, plastik örtüyü yırtmadan dikkatlice serilir. Örtünün üzerine serilen bu toprak su ile ıslatılmalıdır.

   Böylece örtünün güneşle teması kesilerek yıpranması ve yırtılması önlenir. Eğer bu toprağa bir miktar arpa ekilirse kısa sürede çimlenen arpa kökleri ile silo üzerindeki toprağın rüzgar ve diğer etkenlerle uçup gitmesi engellenmiş olur. Toprak ile kapatılan silonun plastik etekleri toplanmalı ve silonun kenarları eğim istikametinde dar bir yağmur kanalı ile çevrilmelidir. Yağmur ve kar sularının silaj içine girmesini önlemek için bu zorunludur.

 Silaj ne zaman açılmalıdır?

   Silajın açılması için olgunlaşmasını tamamlaması gerekir. Olgunlaşma süresi için en az 45 gün , en uygun 60 gündür. Bu süreden sonra bir kenarından açılarak yedirilebilir.Olgunlaşmış silaj, yeşilimtırak sarıdan koyu yeşile kadar değişen bir renk alır. Ekşi ve kendine has bir kokuşu vardır. Silajda istenmeyen bir tereyağı asidi ve küf kokuları olmamalıdır. Silaj günlük olarak hayvanlara yetecek kadar alınır. Üzeri plastik örtü ile tekrar örtülür. Bu işleme silaj bitinceye kadar devam edilmelidir.

 Silaj hayvanlara ne kadar yedirilmelidir?

   Yemler hayvanlara iki ayrı amaç için verilir. Bunlar;

* Yaşama payı

* Verim payı

   Kuru ot ve saman gibi yemler yaşama payı için verilirken, kesif yemler,küspe ve dane yemler verim payı olarak verilirler.

   Silaj ise hem verim,hem de yaşama payı için verilen yegane yemdir. Örneğin; 15 litreye kadar süt veren ineklerin yem ihtiyaçları sadece silajla karşılanabilir.

 Günlük Rasyon içinde Hayvanlara Verilecek Tahmini Silaj Miktarı:

 Süt Sığırlarında günde 10-25 kg.

 Besi danaları ve düvelerinde günde 6-10 kg

 Koyun ve keçilerde günde 4-6 kg

 Derleyen: Vet. Hek. Hayri YENİYURT [Şubat 2011]

 Düzenleme: [Temmuz/2016]