SONBAHAR VE KIŞLATMA:
SONBAHAR
ÇALIŞMALARI
Havaların soğumaya başlamasıyla birlikte artık
arıları kış düzenine geçirme zamanı yaklaşmış demektir. Sonbaharda
alacağımız basit önlemler arı kolonisinin kışı emniyetli bir şekilde
geçirmesini sağlar. Sonbaharda güçlü olan bir arı ailesi ilkbahara da
güçlü olarak çıkar.
Arazideki bal
kaynaklarının kesilmesiyle birlikte ana arının yumurtlaması da yavaşlar.
Bal hasadıyla birlikte nüfusu azalan arı kolonisi ballıktan kuluçkalığa
iner. Sonbaharda yapılması gereken işler sırasıyla şunlardır:
a) Yiyecek durumunun kontrolü. Yaklaşık 15-20 kg balı olan
bir kovan o kışı sönmeden geçirebilir, bu yüzden kışlık bal stoku eksik
olan arılara muhakkak diğer kovanlardan aldığımız ballı çerçeveler
verilmelidir. Eğer bal var ama henüz petekler sırlanmamışsa, arılara bal
şerbeti vererek bu petekleri sırlamaları sağlanmalıdır. Çünkü sırlanmamış
petek içindeki bal zamanla ekşir.
b) Arı miktarının
kontrolü. Güçlü olan kovan kış şartlarına daha kolay
dayanabileceğinden, arı sayısı çok az olan kovanlar birleştirilmelidir.
Çok güçlü olmamakla birlikte arı sayısı çok olan kovanlara ise muhakkak
teşvik şurup laması yapılmalıdır. Verilen şurup sayesinde Anaarı yeniden
yumurtlamaya başlar ve kovandaki arı sayısı artar. Ayrıca kovan nüfusu
gençleştiği için ilkbahar mevsimine daha çok arı kalır. Normalde 7-8
çerçeve arısı olan kovan o kışı rahatlıkla geçirebilir. 5-6 çerçevesi olan
kovanlar için teşvik şurup laması muhakkak yapılmalıdır.
c) Ana
arının kontrolü. Ana arının durumu muhakkak kontrol edilerek
hastalıklı, yaşlı ya da bir şekilde sakat kalmış ana arılar muhakkak
değiştirilmelidir. Bu mevsimde değiştirme imkanı yoksa bu tür kovanlar
anası sağlam ama nüfusu az olan kovanlarla birleştirilmelidir. Anası kışın
ölen koloni birliğini sağlayamaz ve dağılır.
d) Kovanın fiziki
kontrolü. Kovan yapısı kontrol edilerek sonbahardaki şiddetli
yağmurlara ya da kış şartlarına karşı oluşabilecek problemler
çözülmelidir. Özellikle yağan şiddetli yağmurlar kovanın içine sızması
durumunda rutubet ve küf yaparak arının sönmesine neden olur. Problemli
olan kovanlar ve kovan kapakları sağlamlaştırılmalıdır. Ayrıca arılıkta
kovanların kışı daha emniyetle geçirecekleri önlemler alınmalıdır.
e) Üst örtüsü kontrolü. Kovan üst örtüsünün kovan içindeki
fazla rutubeti alacak şekilde olması gerekir. Bunun için petek
çerçevelerinin üzerine bez örtülmesi önerilir. Bu bezin üzerine ise kağıt
parçaları ve temiz ot demetleri konabilir. Naylon ve plastik şeyler koymak
kesinlikle doğru değildir, çünkü bu tür malzemeler kovan içinin
rutubetlenmesine neden olur.
f) Kovan bölme tahtası. Eğer
kovan içinde arıların işgal etmediği çerçeveler varsa bunları muhakkak
almak gerekir. Daha sonra kovan iç hacmin daraltmak için çerçeveyle boşluk
arasına bir bölme tahtası konur. Bölme tahtasının boş kalan tarafına ise
ot, bez, kağıt gibi malzemelerden yastık yapılırsa iyi bir izolasyon
sağlanmış olur ve arılara ısınmaları konusunda yardım etmiş olunur.
g) Fazla ballar. Kuluçkalıktaki fazla balları almak
gerekir. Bir kovanın ortalama bal ihtiyacı 15 kg civarındadır. Yani
yaklaşık 5-6 çerçevede balı olan arı kışı rahatlıkla geçirebilir. Bütün
çerçeveleri bal ile dolu olan kovandaki arılar ısınma konusunda problemle
karşılaşırlar.
h) Yağmacılığa karşı önlemler. Yine sonbahar
ayları yağmacılık tehlikesinin olduğu aylardır. Yiyeceği yeterli olmayan
arılar diğer kovanlara saldırabilir. Ya da arılık arazide kışlayan ama
yeterli yiyeceği toplayamayan harami arıların baskınlarına uğrayabilir.
Gerekli önlemleri almak gerekir.
ı) Zararlılara
karşı önlemler. Kovanlardaki arı miktarı azaldığı için dışarıdan
gelecek hastalık ya da diğer zararlılara karşı kovanın direnci azalır.
Sonbahar aylarında buna da dikkat etmek gerekir, arı biti, güve, sarıca arı
gibi zararlıların saldırılarına karşı gerekli önlemleri almak gerekir.
KIŞLATMA
ÇALIŞMALARI
Kış mevsimiyle birlikte artık arılıktaki
faaliyetler sona erer. Arılar kış uykusu düzenine geçerler.
Arılar,
kovan içi sıcaklığı 14 ºC'
a düştüğü zaman bir araya toplanarak kış salkımı
oluştururlar. Salkımın merkezindeki sıcaklık 33 ºC, dış yüzeyinde ise 6-8 ºC olabilmektedir. Arılar bal yiyerek gerekli olan ısıyı üretirler ve ısı
arttıkça salkımı genişletirler. Kışın herhangi bir sarsıntı ile kış
salkımından düşen arılar tekrar salkıma çıkamaz ve ölürler. Kış salkımının
bozulmaması için koloniler kış süresince ve soğuk dönemlerde kesinlikle
rahatsız edilmemelidir.
Havaların iyice soğuyup
arıların uçuşlarının kesildiği andan itibaren artık arılıkta kış
şartlarıyla ilgili gerekli önlemleri almak gerekir. Mevsim
şartlarından etkilenmemeleri için kovanlar yan yana getirilerek üstleri
örtülebilir. Fakat bu örtü kesinlikle kovanın havalanmasını engelleyecek
şekilde olmamalıdır.
Eğer çevrede propolis kaynakları bolsa arılar
giriş deliklerini kendileri daraltırlar. Ama bu yapılmamışsa bir çıta
parçasıyla giriş deliğini daraltmak gerekir.
Kovan giriş deliğinin
yönü sert ve soğuk esen rüzgarların aksi istikamette olmalıdır. Buna
dikkat edilmezse arı kovan içindeki gerekli ısıyı sağlayamaz.
Kovanların yerden 40-50
cm yükseklikte sehpalar üzerine konması en doğru harekettir. Eğer kovanlar
doğrudan toprak üzerindeyse, kış mevsimine girmeden önce bunların yer ile
temasını kesmek gerekir.
Kovanın üzerine kar yağması
herhangi bir probleme yol açmaz. Bilakis kovan soğuğa karşı daha iyi
korunur. Ama özellikle çok kar yağdığı günlerde kovan giriş deliklerinin
kontrol edilerek açılması gerekir.
Kışın dışarıda kar olup
havanın da güneşli olduğu günlerde arı girişine havalandırmayı kesmeyecek
şekilde bir tahta parçası koyarak, güneş ışıklarının kovan içine girmesi
engellenmelidir. Çünkü böyle havalarda güneş ışıklarını gören arılar kovan
dışına çıkmaya teşebbüs ederler. Fakat dışarısı karlı olduğu için uçamayıp
telef olurlar. Arıların dışarı çıkması engellenemiyorsa kara konup
ölmemeleri için arılığın önüne, kül, saman, ot gibi şeyler yayılmalıdır.
Eğer kışın arılarda gıda azlığı problemi çıkarsa güneşli bir günde
şerbet yerine arı kekiyle beslemek gerekir. Şerbet kısa zamanda
ekşiyeceğinden arıların ishal olmasına yol
açar.
|