|
BALMUMU:
1.
Balmumunun Yapısı
Balmumu, 2-3 haftalık
genç işçi arıların son 4 çift karın halkalarındaki mum salgı bezlerince
salgılanan, karın halkaları arasından çıkarken hava ile teması sonucu
katılaşarak pulcuk haline geçen, salgılandığı anda beyaz renkte olan ve
daha sonra koyulaşan bir arı ürünüdür. Balmumu suda erimediği halde eter
ve kloroformda erir. Balda bulunan karbonhidratlardan sentezlenir.
Arıların 1 kg balmumu üretebilmeleri için 6-10 kg bal yemeleri gereklidir.
Mum
salgılayan arılar önce bal yerler daha sonra 35
ºC'
da zincir şeklinde
salkım oluşturarak mum salgılarlar. Mum pulcuğu karın halkalarından
ayaklarla çeneye aktarılır. Çenede işlenen balmumu petek örme ve yapmada
kullanılır.
Kimyasal yapısında; alkali esterler (%72), serbest yağ
asitleri (%14), hidrokarbonlar (%11), serbest alkoller (%1) ve bilinmeyen
maddeler (%2) bulunur.
Ergime sıcaklığı 62-65
ºC olup yoğunluğu
0.95'dir. Bu nedenle eritildiğinde su üzerinde toplanır.
2. Balmumu
Üretimi
Özellikle Afrika, Orta
ve Güney Amerika'da baldan daha önemli bir arı ürünüdür. Balmumu üretimi
geleneksel olarak petek kırıntılarının sıcak su içinde eritilip karışımın
süzülerek bir başka kaba aktarılması ve burada su üzerinde toplanan
balmumunun soğuduktan sonra oluşturduğu katı kütlenin elde edilmesi
şeklinde yapılır. Ayrıca, güneş enerjili mum eritme kapları da
kullanılabilir. Esmerleşmiş eski peteklerin eritilip balmumuna
dönüştürülmesi hastalıkların kontrolü açısından ihmal edilmemesi gereken
bir işlemdir.
3. Balmumunun
Kullanılma Alanları
Balmumu, çok değişik
alanlarda kullanılmakla birlikte büyük oranda temel petek yapımında ve
kozmetik sanayisinde kullanılmaktadır. Bunun yanında, Katolik kiliselerinde
yakılan mumlarda en az %32 oranında balmumu bulunması gerektiğinden mum
yapma sanayinde de ciddi miktarlarda kullanılır. Bunların dışında
balmumu; ilaç sanayisinde, parlatıcı, boya ve cila yapımında, kalıpçılık,
dişçilik gibi alanlarda ve su geçirmezliğin sağlanmasında
kullanılmaktadır. Daha önceleri balmumu ihtiyacı açısından kendine yeterli
olan ülkemiz son yıllarda balmumu ithal etmeye başlamıştır. Kaynağı belli
olmayan balmumundan yapılmış temel peteklerle Amerikan yavru çürüklüğü ve
kireç hastalığı gibi arı hastalıklarının gerek ülkeler arası gerekse ülke
içinde geniş alanlara yayılabileceği unutulmamalıdır. Bu bakımdan temel
petek yapımında kullanılacak balmumunun "Arıcılık Yönetmeliği"nin zorunlu
bir hükmü olarak 110 ºC'da 12 saat süreyle sterilize edilmesi
gerekmektedir. Balmumu tüm kullanma alanları açısından %100 saf olmalı,
parafin, serezin, reçine ve iç yağı gibi yabancı maddeler içermemelidir.
|
