Siloya doldurulan silaj yemlerin üzerinin kapatılması besin maddeleri kaybının en aza indirilmesinde önemli etkiye sahiptir. Uygun bir malzeme kullanılarak ve usulüne uygun olarak kapatılan bir siloda oksijen silo içinden büyük ölçüde uzaklaştırılmış olur. Buna karşın yeterli olarak kapatılmamış bir siloda oksijen, doldurma anından, silajın hayvanlara yedirilmesine kadar her CO2 ve H₂O’ya aşamada etkili olur. Oksijen besin maddelerinin parçalanmasına ve kuru madde kayıplarına yol açar.

Doldurma ve sıkıştırma işlemlerinin bitimini takiben kısa bir süre içinde siloya doldurulan ürünün üzeri hava sızdırmaz özellikte bir örtü ile kapatılmalıdır. Bu amaçla PVC veya polietilenden üretilen 0.15-0.30 mm (0.2 mm’den fazla kalınlıkta olması daha iyidir) kalınlıkta, çevresel şartlara dayanıklı ve güneş ışınlarını geçirmeyen özellikte plastik örtüler kullanılmalıdır. Plastik örtü besin maddeleri kaybına neden olan ultroviyole (UV) ışınlarına karşı tam bir koruma sağlamalıdır. Bu noktada plastik örtünün rengi de önemlidir. Örtü UV ışınlarına karşı tam bir koruma sağlıyorsa örtünün her iki yüzeyi beyaz, sağlamıyorsa üst yüzeyi beyaz, alt yüzeyi siyah renkli olmalıdır. Örtünün beyaz yüzeyi ışığı yansıtmasına bağlı olarak materyalin aşırı ısınmasını önlerken, siyah yüzey UV ışınlarına karşı koruma sağlamaktadır. Bu özelliklerde bir örtünün olmaması halinde her iki tarafı siyah örtü tercih edilmelidir.

Silolama işlemleri içinde silonun kapatılmasının önemli bir yeri vardır. Kapatılma işlemi itina ile yapılmalıdır. Özellikle yüzey alanı geniş bazı silo tiplerinin (yüzeysel betonarme bank tipi silolar) kapatılmasında daha dikkatli olunmalıdır. Plastik örtü gergin hale getirilmeli ve örtü silo kenarlarından yeterli uzunlukta (50-60 cm) sarkmalıdır. Örtü ile silajlık materyalin arasında hava kalmaması ve basınç oluşturması amacıyla örtünün üzerine toprak, kum, kum torbaları, eski araba lastikleri v.b. ağırlık oluşturacak malzemeler konulmalıdır. Bu amaçla 10-15 cm kalınlığında toprakla silonun üzeri tamamen kaplanabilir. Ancak bu malzemelerin plastik örtüye kesinlikle zarar vermemesi sağlanmalıdır. Bu amaçla baskı malzemeleri konulmadan önce örtünün üstünde, plastik materyale zarar vermeyecek şekilde sap-saman tabakası (sap-saman balyaları ile) oluşturulabilir veya bu amaçla ikinci bir basit örtü malzemesi kullanılabilir. Bu uygulama ile zaman içinde plastik örtünün her türlü olumsuz çevre koşullarından (güneş, rüzgar, gece gündüz sıcaklık farkı vb.) zarar görmesi, yırtılması büyük ölçüde engellenebilir. Kapatılma işleminde özellikle silonun kenar kısımlarının iyice örtülmesi ve bu bölgelerin toprakla desteklenmesi önemlidir. Özellikle bank tipi yüzeysel betonarme silolarda duvar kenarları çok iyi kapatılmalıdır. Çünkü genellikle kenar kısımlar hava girişinin engellenemediği ve bozulmaların sıklıkla oluştuğu bölümlerdir. Silo kapatıldıktan sonra mümkünse vakum özellikli bir araç vasıtasıyla siloda kalan havanın vakumlanması aerobik faz döneminin daha kısa sürmesini ve fermentasyon fazının daha çabuk başlamasını sağlayabilir.

Kapatılma işlemleri tam yapılmaz veya silo kapatıldıktan sonraki zaman dilimi içinde örtü materyali zarar görecek olursa elde edilecek silo yemi miktar ve kalitesinde çok önemli kayıplar oluşur. Uygun şekilde örtülen silaj materyali, kar, dolu, yağmur ile hayvanlardan ve diğer çevresel faktörlerden gelebilecek mekanik hasara karşı belli aralıklarla kontrol edilmeli, plastik örtüde oluşabilen delik, yırtık ve diğer zararlar hemen hava almayacak şekilde bantlarla kapatılmalıdır. Silo içine dış ortamdan su girişi ve sızmaları önlenmelidir. Böyle bir olayla karşılaşmamanın en iyi yolu uygun silo yeri seçimidir. Silo yapılan yerin yağmur ve kar suları almaması ve silo zemininin dışarıdan su girişlerini engelleyecek seviyede olması gerekir. Yoğun yağmur ve kar yağışlarına bağlı olarak oluşabilecek tehlikeleri önlemek amacıyla silo çevresinde tahliye kanalları açmak gerekebilir.

Silonun Kapalı Kalma Süresi

Silaj materyalinin türüne göre değişmekle birlikte yaklaşık 6-8 haftalık kapalı kalma süresinin sonunda silo açılabilir. Yemin türüne göre değişmekle birlikte aktif fermentasyon fazının 7-21 gün sürdüğü düşünülürse silo kesinlikle 4 haftadan önce açılmamalıdır. Bununla birlikte silonun en az 45 gün kapalı kalması gerektiği görüşleri de vardır. Silolama prensiplerine tam uyularak yapılan silaj yemlerin uzun yıllar bozulmadan kalabileceği belirtilmekle birlikte genellikle silajların uygun ortamlardaki 5 yıla kadar bozulmadan kalabildiği ifade edilmektedir

KAYNAK: SİLAJ VE SİLAJ KATKILARI ( PROF. DR. VAROL KURTOĞLU )