Öncelikle bir işletmede silaj ihtiyacı ve silajı yapılacak yem miktarı dikkate alınarak yeterli büyüklükte silo yapılmalıdır. Kaliteli bir silaj elde edebilmenin ilk koşulu siloya doldurulacak olan silaj materyalinin temiz ve silaj için uygun özelliklere sahip olmasıdır. Fermentasyon üzerine olumlu bir etkiye sahip olduğundan silajlık materyalin temizliği önemlidir. Silajlık ürün toprak, çakıl ve kum gibi arzu edilmeyen yabancı maddeleri içermemeli veya en düşük düzeylerde içermelidir. Bununla birlikte silolanacak olan bitkiyi adı geçen maddelerden tamamen arındırmak her zaman mümkün olmayabilir.

Biçilen ve parçalanan silaj materyalleri amaca uygun bir römork veya kamyon ile özenli bir şekilde siloya taşınarak mümkün olan en kısa sürede siloya doldurulmalı ve silo kapatılmalıdır. Doldurma işlemlerinin 1-3 gün içinde bitirilmesinin uygun olduğunu belirtilse de mümkünse 1 gün, en fazla 2 gün içinde tamamlanması çok daha uygundur. Çünkü doldurma süresi uzadıkça biçilen materyalin hava ile temas süresi artacak ve bu da silajı yapılan ürünün yapısında önemli kimyasal değişikliklerin başlamasına zemin hazırlayacaktır. Doldurma süresinin uzamasıyla silo içinde aerobik mikroorganizmalar çoğalmaya başlar. Bu durum silaj fermentasyonunu olumsuz etkilediği gibi önemli besin maddeleri kaybıyla birlikte kötü kaliteli silaj oluşumuna sebep olabilir. Yine bu sürenin uzaması üzeri açık olarak bekleyen ürünün yağmur vb. çevresel faktörlerden daha fazla etkilenmesine sebep olacaktır. Bütün bunlar elde edilecek silajın kalitesini önemli düzeyde düşüreceğinden yoğun bir çalışma ile doldurma işlemi en kısa sürede bitirilmelidir. Bunu sağlamanın en iyi yolu biçim, taşıma, doldurma, sıkıştırma ve kapatma işlemlerinin uyum içinde bir bütün halinde ve planlı bir şekilde yapılmasıdır. Doldurma işlemlerinin uzaması söz konusu ise kısmen de olsa olumsuzlukları azaltmak için silonun doldurulan kısımları iyice kapatılmalı ve üstü açık bırakılmamalıdır.

Silonun doldurulması sırasında sıkıştırma işlemlerine özen gösterilmelidir. Silajın silolama prensiplerine uygun bir şekilde en az hava kalacak şekilde sıkıştırılması silaj kalitesi açısından çok önemlidir. Siloya hava girişi kesilmez veya yetersiz sıkıştırmaya bağlı olarak silo içinde fazla miktarda hava kalırsa silajda zamanla kızışma olayları meydana gelir, silaj küflenir ve hayvanların tüketemeyeciği bir form alabilir. Sıkıştırma işlemi ile bir taraftan ortamdaki hava uzaklaştırılırken diğer taraftan laktik asit bakterilerinin kolaylıkla üreyebileceği silo Isısı (yaklaşık 30 °C) da sağlanmaya çalışılır. Çünkü sıkıştırma derecesi silo içi sıcaklığını etkiler; bir silaj ne kadar iyi sıkıştırılırsa silo içi sıcaklığı o ölçüde daha düşük bir değere ulaşır. Silo içi sıcaklık düzeyi gereğinden fazla yükselirse bu durum silajın fermentasyon sürecini, besin maddeleri düzeyini ve silaj kalitesini olumsuz yönde etkilemektedir. Silaj materyalinin sıkıştırılmasının bir diğer faydası yemlerin yoğunlaştırılmasıdır. Bu sayede diğer depolama yöntemlerine göre daha az bir alanda daha fazla ürün depolanabilecektir.

Silo katmanlar halinde yemle doldurulurken aynı zamanda sıkıştırma işlemleri de yapılır. Bu amaçla insan gücü (çiğneme) ve lastik tekerlekli traktörlerden yararlanılabilir. Sadece insan gücü (çiğneme) ile yeterli bir sıkıştırma yapılamayacağı da unutulmamalıdır. Silajlık ürünün sıkıştırılmasına doldurmanın ilk aşamalarından itibaren başlanmalı ve dolum işlemi bitinceye kadar iyi bir sıkıştırma işlemi uygulanmalıdır. Doldurma işlemine toplam silo hacminden %10-20 daha fazla dolum yapılıncaya kadar devam edilir. Yüzeysel beton silolarda doldurma işlemleri yem kitlesi silo yan duvarlarını 80-100 cm geçinceye kadar sürdürülür. Silonun daha fazla yemle doldurulmasının sebebi zamanla fermentasyona bağlı olarak yem kitlesinin çökmesidir. Yemler silo tipine bağlı olarak 5-60 cm’ lik tabakalar halinde doldurularak sıkıştırma uygulanmalıdır. Yüksek kuru madde içeriğine sahip silajlık materyallerin sıkışması zor olacağından bu özellikteki yemlerde sıkıştırılan tabaka kalınlığı daha ince olmalıdır.

Siloya silaj materyali doldurulmaya başlandıktan sonra doluncaya kadar ara vermeden devam edilmeli ve en kısa sürede kapatılmalıdır. Ancak bazı durumlarda zorunluluktan dolayı doldurma işlemlerine ara verilebilir veya silo tam doldurulamayabilir. Ek bir dolum yapılacaksa daha önce siloya konmuş olan ürünün bütünlüğü bozulmadan dikkatli bir şekilde örtü açılarak ekleme yapılmalı ve en kısa sürede tekrar hava kalmayacak şekilde kapatılmalıdır. İlave dolum hiç bir zaman arzu edilmez. Siloya ek dolum yapılması ile yeni silo suyu oluşumunun yanında siloya yeni hava girişi de söz konusu olur ve siloda bulunan tüm ürün bu uygulamadan olumsuz etkilenir. Ek dolum yapılacak materyal soldurulmuş ve kuru madde içeriği %30 düzeyinde olmalıdır. Bazı silo tiplerinde (çukur silolalar gibi) gaz birikimi (CO₂) olabileceğinden zehirlenmelere karşı dikkatli olunmalıdır. Gaz birikiminin olup olmadığı çakmak veya kibritle kontrol edilebilir. Eğer gaz birikimi varsa alev oluşmaz.

KAYNAK: SİLAJ VE SİLAJ KATKILARI ( PROF. DR. VAROL KURTOĞLU )